Kemal Gözler, Elveda Kuvvetler Ayrılığı, Elveda Anayasa: 10 Aralık 2016 Tarihli Anayasa Değişikliği Teklifi Hakkında Bir Eleştiri

(2) Müsadere konusu eşya veyamaddî menfaatlere elkonulamadığı veya bunların merciine teslim edilmediğihâllerde, bunların karşılığını oluşturan değerlerin müsaderesine hükmedilir. (5) Bir şeyin sadece bazıkısımlarının müsaderesi gerektiğinde, tümüne zarar verilmeksizin bu kısmıayırmak olanaklı ise, sadece bu kısmın müsaderesine karar verilir. (3) Kasten öldürme, kastenyaralama, işkence, cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı ve yağmasuçlarında bu madde hükümleri uygulanmaz. – (1) İştirak hâlinde işlenen suçlarda, sadecegönüllü vazgeçen suç ortağı, gönüllü vazgeçme hükümlerinden yararlanır. – (1) Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçuelverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayannedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur.

• Başka bir ifadeyle yasama organı, AsCK’daki disiplin amirlerine oda hapsi cezası verebilme yetkisini düzenleyen hükümleri yürürlükten kaldırdığı taktirde, Anayasaya aykırılık söz konusu olmayacaktır.
• (2) Diğer hâllerde de mahkeme, bu hususta yeterli delil varsa Cumhuriyetsavcısının uygun görüşünü aldıktan sonra duruşma yapmaksızın hükümlünün derhâlberaatine karar verir.
• Ancak bu husus tartışmaya açık olduğu gibi direkt belediye cezası olarak düzenlenmediğinden bu kadar açıklama ile yetiniyoruz.

Disiplin cezasını içeren fıkralar, bu madde içeriğinde, kamu personeli için doğurduğu sonuç bakımından hafiften en ağıra doğru sıralanmıştır. Kişi üzerinde etkisi, devlet memurluğundan çıkarmadan sonra en ağır ceza biçimi olan meslekten çıkarma cezasını gerektiren eylemler; 8.madde kapsamında 37 bent şeklinde düzenlenmiştir. Bu tarihte BTK, vatandaşları yasa dışı kumar gibi sitelere yönlendiren yurtiçi kaynaklı SMS’lerin önüne geçebilmek için 4 numaradan oluşan kod sistemini gece yarısından itibaren devreye alacak. 11 Aralık’tan sonra BTK kararı ile alfanümerik başlığa sahip SMS’leri başlatan işletmeci bilgisi, söz konusu mesajların sonunda yer alacak. Düzenleme yürürlüğe girdiğinde, istek dışı SMS yollayan tarafların tespiti daha kolay şekilde yapılabilecek. Mesajların sonunda yer alacak 4 haneli kodlar şu anda BTK’nın web sayfasında yayınlandı. Buradaki amaç Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın operatörü ve izinsiz SMS göndereni tespit etmesini kolaylaştırmak. Bu düzenleme sadece “başlıklı SMS” denilen gönderen kısmında numara yerine gönderenin adının yazdığı yurtiçinden gönderilen SMS’leri kapsayacak. Kanunlara göre, hükümet halk sağlığına ya da ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu belirlenen herhangi bir durumda grev hakkını askıya alabilir. Bakanlar Kurulu 24 Mayıs’ta milli güvenlik kaygılarını gerekçe göstererek Kristal-İş Sendikasına bağlı binlerce cam işçisinin planlı grevini yasakladı. Hükümet, örgütlenme özgürlüğü ve toplu sözleşme hakkına getirilen birtakım kısıtlamaları devam ettirdi. Kanunlara göre sendikalar miting veya yürüyüş yapmadan önce yetkilileri haberdar etmeli ve bu mitingler hükümetin kendilerine resmi olarak ayırdığı yerlerde yapılmalı, hükümet temsilcileri bu mitinglere katılabilmeli ve kayıt alabilmelidir.

İnsan hakları grupları, tutuklu birçok kişinin terörle somut bağlantısı olmadığını ve tutuklamaların iktidardaki AKP’ye yönelik siyasi muhalefeti, özellikle de Kürt yanlısı HDP ve kardeş partisi olan DBP’yi zayıflatmayı amaçladığını öne sürdü. Yetkililer, terörle mücadele kanunu ve olağanüstü hâl kapsamında artırılan yetkilerini, aralarında medya şirketleri, yardım kuruluşları, ticari işletmeler, PKK’yı desteklemekle suçlanan Kürt yanlısı gruplar ve Gülen hareketiyle ilişkisi olduğu iddia edilenlerin de dâhil olduğu ilgilileri tutuklamak ve mal varlıklarına el koymak için kullandı. Hükümet, PKK ya da Gülen ile bağlantılı oldukları iddiasıyla tutuklu olanları siyasi tutuklu olarak addetmedi ve insan hakları veya insani yardım kuruluşları tarafından bu kişilere erişilmesine izin vermedi. Avukatın, avukatlık veya Türkiye Barolar Birliği veya Baro organında üstlendiği görevinden doğan veya görevi sırasında işlediği iddia edilen suçlardan dolayı, soruşturma ve kovuşturma yapılması, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 58 ila 60. Maddelerinde öngörülen özel usule tabi tutulmuş olup, Kanunun “suçüstü hali” başlıklı 61. Maddesiyle; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Yükseköğretime giriş ve yerleştirme” başlıklı maddesinin birinci fıkrasına eklenmesi teklif edilen (h) bendine göre, idari yargıda beş yıl süre ile görev yapmış hakim veya savcılar ile Cumhurbaşkanı tarafından … CMK m.231/6’nın son cümlesine göre, “Sanığın kabul etmemesi halinde, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmez”. Görüleceği üzere sanığın kabulü, HAGB’nin bir ön şartı olarak kabul edilmiştir. Sanığın iradesine değer verilmiş, kabulü olmadığı sürece hak arama hürriyetinin ve savunma hakkının korunması öngörülmüştür.

Bu hususta İç Hizmet Yönetmeliği’nin 178 ve 180.maddelerindeki, komutanların, yasak belge, yayın ve propaganda araçlarının birliğe sokulmamasını ve şüpheli kişilerin askerlerle temasta bulunmamasını sağlayacağına, güvenliği ve disiplini bozacak hareketleri vaktinde ve derhal haber alarak gerekli tedbirleri alacağına ilişkin hükümler örnek verilebilir[616]. Mahkeme, bir fiilin “suç isnadı” niteliğinde olup olmadığını belirlerken, suça ilişkin iç hukuktaki niteleme ile suçun kapsam ve ağırlığına bakmaktadır. Buna göre ulusal mevzuatın suç saydığı bir fiil Sözleşme bakımından da suç niteliği taşımaktadır. Buna karşılık iç hukukta suç sayılmayan (örneğin disiplin suçu olarak kabul edilen) bir fiilin 6. Madde kapsamında olup olmadığının belirlenmesinde ise, suçun niteliğine ve ağırlığına bakılmaktadır[594]. Bu kriterlere göre; vergi cezaları, inşaat yapma hakkını sürekli ortadan kaldıran yasaklamalar, içki satma ruhsatına ilişkin kararlar, toplu taşımacılık ruhsatına ilişkin izin işlemleri gibi işlem ve yasaklamaları “suç isnadı” niteliğinde görerek 6. Maddesinde düzenlenen Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkına, Anayasanın 19 uncu maddesinde[562], de yer verilmesine ve kişi özgürlüğünün ancak mahkeme kararıyla sınırlanabileceğinin belirtilmesine yine Anayasanın 38. Maddesinde[563] İdarenin kişi hürriyetinin kısıtlanması sonucunu doğuran bir müeyyide uygulayamayacağı ifade edildikten sonra, Silahlı Kuvvetlerin iç düzeni bakımından bu hükme kanunla istisnalar getirilebileceğinin aynı şekilde bir Anayasa hükmü ile düzenlenmiş olmasıdır. Her ne kadar  idari kararla kişi hürriyetinin kısıtlanması sonucunu doğuran kural bir Anayasa hükmü olmasa da sınırlamaya bizzat Anayasa kendisi izin verdiğinden ve bu husus da Anayasada açıkça belirtildiğinden artık çatışmayı Anayasa – Sözleşme çatışması olarak kabul etmek gerekir. Maddesindeki “….Silahlı Kuvvetlerin iç düzeni bakımından bu hükme kanunla istisnalar getirilebilir.”  hükmünü anlamsız ve uygulanamaz hale getirmek olacaktır.

Birinci oylamada üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu; bu oylamada seçimin sonuçlandırılamaması halinde, ikinci oylamada üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu aranır. İkinci oylamada da üye seçilemediği takdirde en çok oyu alan iki aday arasında ad çekme usulü ile üye seçimi tamamlanır. Amaçları dışında faaliyet gösteren meslek kuruluşlarının sorumlu organlarının görevine, kanunun belirlediği merciin veya Cumhuriyet savcısının istemi üzerine mahkeme kararıyla son verilir ve yerlerine yenileri seçtirilir. Bu maddede sayılan hakların kullanılma biçimi, Kamu Denetçiliği Kurumunun kuruluşu, görevi, çalışması, inceleme sonucunda yapacağı işlemler ile Kamu Başdenetçisi ve kamu denetçilerinin nitelikleri, seçimi ve özlük haklarına ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir. Kamu görev ve hizmetinde bulunanlara karşı, bu görev ve hizmetin yerine getirilmesiyle ilgili olarak yapılan isnatlardan dolayı açılan hakaret davalarında, sanık, isnadın doğruluğunu ispat hakkına sahiptir. Yargılama görevinin amacına uygun olarak yerine getirilmesi için, kanunla belirtilecek sınırlar içinde, hâkim tarafından verilen kararlar saklı kalmak üzere, olaylar hakkında yayım yasağı konamaz. Yakalanan veya tutuklanan kişi, tutulma yerine en yakın mahkemeye gönderilmesi için gerekli süre hariç en geç kırksekiz saat ve toplu olarak işlenen suçlarda en çok dört gün içinde hâkim önüne çıkarılır.

Fıkrasında; “Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve iyi veya çok iyi derecede sicil alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir” hükmüne yer verilmiştir. Böylece memurun disiplin suçu oluşturan fiiline karşılık gelen cezanın tespit edilmesinden sonra memurun geçmiş çalışmalarının olumlu ve sicillerinin de iyi olması şartıyla bir alt cezanın verilmesi konusunda ceza vermeye yetkili amir veya kurullara takdir yetkisi[387] tanınmış bulunmaktadır[388]. Disiplin amiri kendisi soruşturma yaptığında, disiplin suçuyla ilgili tanık dinleyebilir ve gerekli yazılı delilleri toplayabilir. Neticesinde failin savunmasını alıp disiplin cezası verebilir. Ayrıca bir disiplin suçunun her hangi bir soruşturma yapılmadan da kanıtlanabilmesi mümkün ise, doğrudan failin savunması alarak disiplin cezası da verebilir[340]. Hatta bu şekilde hareket etmesi daha isabetli bir uygulama olur[341]. Ancak örneğin memurun 2 gün görevine gelmemesi gibi objektif nitelik taşıyan bir olayın ayrıca araştırılması gerektiğini söylemek, disiplin suç ve cezalarının işlevini göz ardı etmek olur[343]. Yukarıda, tek fiile tek ceza verilmesi ilkesi nedeniyle, bir disiplin suçuna sadece bir disiplin cezası verilebileceğini ya da bir adli suça sadece bir adli ceza verilebileceğini belirttik. AsCK’da düzenlenen disiplin rejiminde disiplin soruşturmasının bağımsızlığı sistemi benimsenmemiştir. Bir eylem hem disiplin suçu hem da adli bir suç oluşturuyor ise bu durumda hem disiplin cezası ile  hem de mahkemelerce cezalandırılması mümkün değildir.

(3) Kasten yaralamanın vücuttakemik kırılmasına neden olması hâlinde, kırığın hayat fonksiyonlarındakietkisine göre, bir yıldan altı yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. – (1) Taksirle bir insanın ölümüne neden olankişi, üç yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) İntiharın gerçekleşmesi durumunda, kişi dörtyıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (4) Suçla ilgili kanunmaddesinde yukarı sınırı üç ayı aşmayan hapis cezası veya adlî para cezasındanyalnız birinin uygulanabileceği hâllerde ödenmesi gereken miktar, yukarıdakifıkralara göre adlî para cezası esas alınarak belirlenir. (6) Hüküm kesinleştikten sonraCumhuriyet savcılığınca yapılan tebligata rağmen otuz gün içinde seçenekyaptırımın gereklerinin yerine getirilmesine başlanmaması veya başlanıp dadevam edilmemesi hâlinde, hükmü veren mahkeme kısa süreli hapis cezasınıntamamen veya kısmen infazına karar verir ve bu karar derhâl infaz edilir. (2) Birinci fıkrada yazılıderecede olmamakla birlikte işlediği fiille ilgili olarak davranışlarınıyönlendirme yeteneği azalmış olan kişiye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyerine yirmibeş yıl, müebbet hapis cezası yerine yirmi yıl hapis cezasıverilir. Diğer hâllerde verilecek ceza, altıda birden fazla olmamak üzereindirilebilir. Mahkûm olunan ceza, süresi aynı olmak koşuluyla, kısmen veyatamamen, akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri olarak da uygulanabilir. KumarMadde 34 – (1) Kumar oynayan kişiye, bin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, kumardan elde edilen gelire elkonularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir.[6](2) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına ve elkoymaya kolluk görevlileri, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülkî amir karar verir. Anında cezai yaptırım uygulanabilecekKonuyla ilgili açıklamalarda bulunan BTK’nın Başkanı Ömer Fatih Sayan, “Yasadışı kumar sitelerine yönelik kapsamlı çalışmalarımız devam ediyor. Tespit ettiğimiz yasa dışı paribahis sitelerini anında kapatıyoruz” açıklamasında bulundu.